Łotewski manewr

źródło: Wikipedia

Jakow Peters, ocaliciel bolszewików

źródło: AFP

Lud łotewski, nieliczny a pracowity, jak ze snu etnografa

źródło: materiały prasowe

Zapomniana formacja nadbałtycko-rosyjska: sztandar oddziałów Bermondta-Awałowa

źródło: Forum

Pałac, wzniesiony przez hr. Michała Borcha w Prele. Neogotycka chwała dawnej Kurlandii

W starciu z mocnym słaby ma tylko jedną możliwość wygranej: posłużyć się siłą… innego mocnego. Łotysze znakomicie wykorzystali tę okazję. Zbudowali swoje państwo, opierając się na bagnetach rosyjskich, niemieckich, estońskich, na ostatek zaś polskich. Sami dali skuteczną zbrojną podporę rosyjskim bolszewikom.

Szósty lipca 1918 roku był w Moskwie gorącym dniem. Na obradującym w Teatrze Wielkim wszechrosyjskim zjeździe rad partia lewicowych eserowców – ustami delegatki Marii Spirydonowej, tańczącej z radości na stole prezydialnym – ogłosiła obalenie władzy bolszewików. Miasto stanęło otworem przed rebeliantami, a sprawa bolszewicka wydawała się pogrzebana.

Niespodziewanie na salę obrad śmiało wkroczyło łotewskie komando czekistów, którzy przybiegli tu prosto z niedalekiej Łubianki. Dowódca Jakow Peters nakazał wyjść przed budynek teatralny delegatom bolszewickim. Pozostałych na sali eserowców aresztowano. Niebawem do stolicy dotarł w pośpiechu pułk czerwonych strzelców łotewskich Jukumsa Vacietisa. Łotysze w kilka godzin opanowali sytuację, ocalając władzę bolszewików w Moskwie i całej Rosji.

Lenin nagrodził swoich wybawców. Peters został prawą ręką Feliksa Dzierżyńskiego, Vacietis zaś awansował na głównodowodzącego powstającej właśnie Armii Czerwonej.

Czerwoni strzelcy

Probolszewiccy Łotysze tworzyli formację tak zwanych czerwonych strzelców. Powstała ona po wybuchu I wojny światowej, kiedy to carską armię, walczącą z Niemcami nad Niemnem, wsparło kilkadziesiąt tysięcy łotewskich ochotników. Łotysze, choć od dwóch wieków wchodzili w skład państwa rosyjskiego, od jeszcze dawniejszych...